Bẫy rác là một sáng kiến về giải pháp công nghệ tích hợp với điều kiện xã hội và môi trường, nằm trong khuôn khổ dự án “Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng” do Tổ chức Bảo tồn đại dương (Hoa Kỳ) tài trợ và cố vấn kỹ thuật. Dự án này do Trung tâm MCD chủ trì và phối hợp với Sở TN&MT cùng các đối tác địa phương thực hiện tại tỉnh Nam Định.

Sự kiện này có sự tham dự của các đại biểu từ các cơ quan trung ương: Cục Biển và Hải đảo, Viện Nghiên cứu Biển và Hải đảo; Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam và Chi cục đường thủy nội địa phía Bắc; Viện khoa học thủy lợi Việt Nam; Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường; Cục Thủy sản; Viện Công nghệ Môi Trường; Viện Sinh thái và Môi trường; Công ty DOW Việt Nam; Quỹ Vì tầm vóc Việt; Đại diện từ các dự án về quản lý rác thải nhựa; và Trung tâm MCD; cùng với sự có mặt của các đại biểu từ Nam Định gồm: Lãnh đạo và cán bộ Sở TN&MT; Đại diện các đơn vị Sở Giao thông Vận tải, Sở NN&PTNT, Sở KH&CN, Phòng CSGT, Công ty QL đoạn đường sông số 5; Lãnh đạo UBND, cán bộ phòng TN&MT huyện Giao Thuỷ, huyện đoàn Giao Thủy; Lãnh đạo Đảng ủy, UBND, HĐND, đại diện các đơn vị, doanh nghiệp, đoàn thể và cộng đồng nhân dân xã Giao Hương; Đại diện phòng TN&MT huyện Mỹ Lộc và UBND xã Mỹ Tân; Đại diện phòng TN&MT thành phố Nam Định và UBND phường Trần Tế Xương; Đại diện phòng TN&MT huyện Nam Trực, UBND xã Điền Xá và Nam Thắng; Đại diện phòng TN&MT huyện Xuân Trường và UBND xã Xuân Thành; Đại diện BQL Vườn quốc gia Xuân Thủy; Doanh nghiệp địa phương; Đại diện các nhóm cộng đồng vận hành 6 bẫy rác trong mạng lưới; và trên 120 người dân đại diện cộng đồng dân cư khu vực đặt bẫy rác. Hoạt động này có sự chứng kiến của đại diện các đơn vị báo chí, truyền hình trung ương và địa phương.

Tại sự kiện, bà Hồ Thị Yến Thu - Phó Giám đốc thường trực MCD cho biết: "Trong dự án “Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng”, một hợp phần quan trọng là cải tiến công cụ thu gom rác thải trên sông (bẫy rác) đã được thử nghiệm trước đó và nhân rộng trên sông Hồng và các sông nhánh tại Nam Định. Đã có 05 bẫy rác được lắp đặt, hạ thuỷ và vận hành với 04 bẫy rác đặt trên sông Hồng thuộc xã Mỹ Tân, huyện Mỹ Lộc; xã Điền Xá và Nam Thắng, huyện Nam Trực; xã Xuân Thành, huyện Xuân Trường, và 01 bẫy rác đặt trên sông Đào thuộc phường Trần Tế Xương, TP. Nam Định. Bẫy rác tại xã Giao Hương là bẫy rác thứ 6 và cũng là bẫy rác ở điểm cuối sông Hồng trong mạng lưới bẫy rác thí điểm mà Trung tâm MCD cùng các chuyên gia, chính quyền, cộng đồng và các bên liên quan cùng thực hiện tại tỉnh Nam Định. Cùng với 05 bẫy rác trước, bẫy rác tại xã Giao Hương sẽ góp phần cho công tác tăng cường thu gom rác trên sông, giảm thiểu rác trôi nổi từ sông ra biển và nâng cao ý thức của cộng đồng địa phương trong quản lý rác thải rắn, rác thải nhựa tại Nam Định. Kết quả hoạt động của các bẫy rác này còn cung cấp dữ liệu và kinh nghiệm quan trọng đóng góp cho hệ thống toàn cầu về công cụ thu gom rác trên dòng chảy. Hôm nay, chúng tôi rất vui mừng công bố hạ thủy vận hành thí điểm bẫy rác thứ 6 này tại khu vực thôn Thanh Hồng, xã Giao Hương, huyện Giao Thuỷ, tỉnh Nam Định. Chúng tôi tin rằng bẫy rác này sẽ được địa phương tiếp nhận, quản lý và vận hành thành công, trở thành một phần quan trọng trong mạng lưới bẫy rác trên sông Hồng".

Việc nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, lắp đặt bẫy rác trên sông do Trung tâm MCD và Sở TN&MT Nam Định chủ trì, với sự tham gia của chuyên gia trong và ngoài nước, các cán bộ và cộng đồng địa phương, đạt được sự đồng thuận của các bên liên quan, đồng thời được sự thẩm định chuyên môn và cho phép thực hiện của Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam. Các bẫy rác được đặt ở vùng nước ven bờ sông, phục vụ tăng cường quản lý rác thải khu vực ven sông và cửa sông tại Nam Định nói riêng và đồng bằng sông Hồng nói chung.

Ông Đỗ Quang Trung - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Nam Định cho biết: "Công tác quản lý rác thải rắn và rác thải nhựa khu vực ven sông ven biển ở Nam Định đã được tăng cường đáng kể với việc vận hành các bẫy rác trên sông. Bẫy rác tại xã Giao Hương này đặt ở điểm hạ lưu sẽ tiếp nối các thành công của các bẫy rác khác và góp phần hoàn thiện mạng lưới bẫy rác theo dòng chảy từ sông ra biển trên địa bàn tỉnh Nam Định. Chúng tôi đánh giá rất cao hiệu quả của mạng lưới bẫy rác không chỉ ở yếu tố kỹ thuật và công nghệ, mà còn ở sự tác động tới thay đổi về nhận thức và hành vi của cộng đồng về thu gom và xử lý rác thải. Thay mặt cho Sở TN&MT tỉnh Nam Định, tôi xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ của nhà tài trợ và biết ơn những nỗ lực của Trung tâm MCD và các chuyên gia. Tôi hi vọng rằng, mô hình bẫy rác sẽ tiếp tục được duy trì và nhân rộng tại tỉnh Nam Định với sự hỗ trợ của Trung tâm MCD trong các dự án về bảo vệ môi trường".

Trong thời gian tới, thông qua dự án "Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng", Trung tâm MCD sẽ tiếp tục cùng các chuyên gia hỗ trợ Nam Định giám sát vận hành mạng lưới bẫy rác để đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và các quy định liên quan, góp phần giảm thiểu rác thải nhựa ra biển ở Nam Định nói riêng và ở Việt Nam nói chung và đóng góp dữ liệu và kinh nghiệm cho mạng lưới bẫy rác toàn cầu.